Ijskelders

Coole erfgoedobjecten die een gezellige thuis voor vleermuizen kunnen worden.



Delen

Ijs was lange tijd een luxeproduct. In de winter was er genoeg van, maar hoe kom je eraan in de zomer zonder diepvriezer? 

Vanaf het einde van de 18e eeuw tot het begin van de 20e eeuw werden speciale kelders gebouwd voor het bewaren van ijs. In de winter werden ze gevuld met lokaal ijs of ijs dat werd aangevoerd uit het hoge noorden. Dankzij de isolerende constructie en de ligging van het gebouw in een schaduwrijk bos kon men een enorm volume ijs gedurende een heel jaar bewaren. 

Aangezien zo'n kelder niet voor iedereen was weggelegd, vinden we deze kelders voornamelijk nog terug in de bossen rondom kasteeldomeinen. Meestal zijn ze in slechte staat. Sinds we gebruik kunnen maken van koelkasten en diepvriezers geraakten deze gebouwen voor de mens in onbruik.

Ijskelders zijn nochtans interessant als erfgoedobject én kunnen ingezet worden met een nieuwe functie: als overwinteringsplaats voor vleermuizen. 

Ijskelders in de Brabantse Kouters

De Brabantse Kouters telt 10 gekende ijskelders. Deze liggen bijna allemaal op privédomein en zijn niet vrij toegankelijk.

Het keldercomplex in de Drie Fonteinen ligt wel in een openbaar domein, maar de kelder wordt afgeschermd voor bezoekers. Zo worden de vleermuizen niet gestoord. Van op de heuvel kan je wel een inkijkje nemen.

Overwinteringsplaatsen voor vleermuizen

Als regionaal landschap al enkele keren het initiatief genomen hebben om samen met de eigenaars en met ondersteuning van de provincie Vlaams-Brabant, ijskelders, maar ook andere in onbruik geraakte interessante constructies, te restaureren en in te richten voor vleermuizen. 

Om een ijskelder interessant te maken als winterverblijf voor vleermuizen zijn een aantal factoren essentieel. Ze mogen niet verstoord worden tussen pakweg november en maart, het mag er niet vriezen en ze hebben een hoge luchtvochtigheid nodig. Daarom plaatsen we deuren met invliegopeningen die hen beschermen tegen indringers en tegelijk zorgen voor een stabiel binnenklimaat. Vleermuizen op zoek naar een geschikte schuilplaats vliegen binnen en gaan in winterslaap in spleten, barsten of speciaal daarvoor opgehangen holle bakstenen. Van zodra de buitentemperatuur weer begint te stijgen verlaten ze hun winterverblijf en schuilen ze in hoge bomen in de omgeving.

© Regionale Landschappen
Download de brochure hier

Samen aan de slag

Ben je zelf eigenaar van een ijskelder of een ander historisch gebouw dat mogelijk interessant kan zijn voor restauratie of herbestemming? Neem contact met ons op voor meer informatie over de ondersteuning die we aanbieden.